Mauritius en Zuid Afrika en Sint Helena

Na een heerlijk rustige periode van 5 dagen aan boord gaan we zondag 20 maart naar Mauritius, een eiland ten oosten van Madagaskar waar onze wegen zich splitsen. Toon gaat golf-en en Annelies gaat het binnenland verkennen. Daarna komen we na een zee-dag aan in Durban waar wij van boord gaan en direct een vlucht nemen naar Kaapstad waar we met zijn tweeën 4 dagen hebben om Kaapstad en omgeving te bezoeken. Na weer drie dagen aan boord belanden we in Sint Helena. We zijn inmiddels al ver over de helft van de reis heen en eigenlijk op de terugweg...

20 maart Mauritius

Het suikereiland is inmiddels wat veranderd. Rond 1600 hebben Nederlanders (in bijna alle plaatsen waar we komen speelt ons ondernemende volkje een rol in de geschiedenis) het suikerriet hier gebracht vooral om er rum van te kunnen maken. Het eiland dankt zijn naam aan Maurits van Nassau, stadhouder van de Nederlanden in 1598. Inmiddels is ook hier het toerisme de belangrijkste bron van inkomsten geworden. Daarna textiel en daarna pas de suiker en de rum. Er is veel armoede en er zijn geen sociale voorzieningen.

Aan de kusten met vaak prachtige zandstranden zijn vele luxe ressorts verrezen. En ook in het binnenland is duidelijk dat men van ieder watervalletje en krater een toeristische ‘event’ probeert te maken. Maar het moet gezegd dat de natuur ook overweldigend mooi is. Jammer dat de Dodo (vogel) die hier zijn thuisbasis had- is uitgestorven want hij had hier niet misstaan. De temperatuur is hier altijd goed maar het is erg vochtig en daarom wat zwaar.

De hindoe godsdienst is dominant op het eiland. Er staat een krankzinnig groot beeld van de godin Shiva en een tempel met weer vele beelden en bloemen. Erg kitscherig ziet het eruit (maar dat vind ik waarschijnlijk omdat ik er veel te weinig van weet). Ik ben ook gezegend door een geestelijke en kreeg daarbij een klodder rode verf op mijn voorhoofd. Veel geluk en voorspoed voor mij en mijn familie. Heel zoet (en heel anders dan de hel en verdoemenis van de gereformeerde kerk uit mijn jeugdjaren).

Een lekkere lunch waarbij opviel dat men hier het recept van Magda van de jaarlijkse FPD- barbecue heeft overgenomen: geroosterde bananen met rum! Het vond gretig aftrek.

Die heb ik gemist, maar dat kan ik in juni gelukkig inhalen. Ik ben met een Nederlandse man ‘van middelbare leeftijd’, met een aanzienlijk lagere handicap (voor de niet golfers: een aanzienlijk begaafdere golfer) naar de andere kant van het eiland gereden (en had zo mijn eigen tour, maar zonder fototoestel) en heb daar een partijtje gegolfd op een prachtige baan bij het resort Bel Ombre. De collega golfer deed de onderhandelingen met de taxichauffeur; dan merk je dat mensen uit ‘het zakenleven’ dat voortvarender doen, om het maar netjes te zeggen. Maar al met al had de chauffeur er een mooie en toch goed betaalde klus aan en wij een prachtige tour over het eiland. De baan was mooi, de entourage schitterend, maar ‘ombragieus’ was het niet erg. En het vertoonde spel van ondergetekende was zo matig, begin van het seizoen zullen we maar zeggen, dat de greenkeepers nog weken werk hebben met het herstel van de baan. Die zegeningen die Annelies ontving voor voorspoed en geluk voor de familie hadden kennelijk geen betrekking op mij. Verdere indrukken: prachtige natuur, warm en vochtig, arm. Aankomst en vertrek van QM2 werd itt Australië maar door een handjevol mensen gadegeslagen.

23,24,25 en 26 maart Kaapstad en omgeving

Kaapstad

Op 23 maart is het dan zover. We staan ruim een uur in de rij bij de douane. De QM2 komt voor het eerst in Durban en men is nog niet afgestemd op deze grote aantallen mensen (hopelijk is dat anders bij de worldcup!).

Aan wal staat iemand ons op te wachten en worden we naar het vliegveld gebracht. We krijgen een map met vouchers en kaarten en een gedetailleerde reisbeschrijving. We zijn onder de indruk van de volledigheid en duidelijkheid van de in het Nederlands gestelde informatie van dit reisbureau waar we dankzij een tip van Quin (Quin, hartelijk dank!) al in Nederland mee in email-contact waren.

We vliegen met een Airbus (319, AJV) in 2 uur van Durban naar Capetown waar we onze huurauto ophalen, een Toyoto Corolla. Het links rijden valt in het begin niet mee! We checken in bij het hotel aan de voet van de Tafelberg, maar eigenlijk ligt heel Kaapstad aan de voet van de Tafelberg. ‘S middags maken we een toer (in een zg Hop-on-hop-off bus) door de stad. We zien onder andere het stadhuis met het balkon vanwaar Nelson Mandela in 1990 zijn allereerste toespraak hield na zijn vrijlating uit de gevangenis op Robbeneiland (gelegen vlak voor de kust van Kaapstad). Kaapstad is zich duidelijk aan het opmaken voor de wereldkampioenschappen voetbal in juni: er zijn veel wegwerkzaamheden om wegen te verbreden.

Aan het einde van de middag rondgewandeld in het Waterfront, een levendig complex van terrassen en winkels rond het havenbekken met veel vertier en een aantal mooie oude gebouwen. Autovrij en gezellig. Erg leuke winkels met veel Afrikaanse kunst. ’s Avonds hebben we afgesproken met nicht Maartje, een ondernemende studente die haar stage loopt in Kaapstad. We zoeken een zo Afrikaans mogelijk restaurant en Maartje vertelt over het leven in Kaapstad. Dit deel van de stad is zo modern en westers dat het soms moeilijk is om je te realiseren dat dit Afrika is. Wel Afrikaans is het werktempo, dat voor Nederlandse maatstaven erg laag ligt. Maartje geniet erg van de sfeer en de omgeving en het klimaat. Helaas zijn wel al haar elektronische spullen inmiddels gestolen. Dat is een realiteit van het leven hier waar wij als toeristen ook voortdurend voor gewaarschuwd worden. Er is helaas nog steeds veel armoede. Het is een lekker en gezellig dinertje en Maartje brengt ons terug naar het hotel in haar flitsende autootje.

Kaap schiereiland en Stellenbosch

24 maart rijden we langs de Atlantische kust naar het Cape Point natuurreservaat waar ook Kaap de Goede Hoop te vinden is. De meest zuidwestelijke punt van Afrika.

De Atlantische kust is erg mooi door de vele baaien en kliffen. Het natuurreservaat brengt prachtige uitzichten. Er staan veel borden met waarschuwingen mbt bavianen. Dat schept verwachtingen. Toen we uiteindelijk een groepje bavianen met jongen zagen was ik iets te enthousiast uit de auto gestapt met camera. Toon zag gelukkig dat er een baviaan achter de auto aan kwam lopen. Ik ben toen maar vlug weer ingestapt want zo’n beest schijnt razendsnel de auto in te gaan om voedsel te zoeken en ze zijn niet zachtzinnig. Later kwamen we nog geregeld groepjes bavianen tegen die plotseling de weg over steken.

Door het natuurpark is het prachtig wandelen en omhoog klimmen naar Cape Point. Kaap de Goede Hoop valt vergeleken daarmee een beetje tegen. Het is een winderig stukje strand met een bord waar Kaap de Goede Hoop op staat.

Daarna naar het noorden langs de Indische oceaan: False Bay. Ook weer mooie uitzichten. En een pinguïnkolonie in Boulders Bay. De Afrikaanse pinguïn is net iets minder parmantig dan die uit Artis maar toch leuk om te zien. Prima geluncht in een visrestaurant.

Op weg naar de wijngebieden. Onderweg kwamen we langs townships die een vreselijk armoedige indruk maakten. We kwamen ook in een flink moreel dilemma terecht toen we bij een luxe wijnhuis de weg vroegen naar Stellenbosch. Twee zwarte vrouwen vroegen of ze met ons mee konden rijden. We waren zo sterk geadviseerd om nergens iemand mee te nemen en zelfs niet uit de auto te stappen als iemand voor lijk op straat lag. Dat zou een overvaller kunnen zijn. We zeiden dus nee. Maar toen we langs de valleien met wijnstokken reden en al die zwarte mensen langs de weg kilometers zagen afleggen te voet, kregen we spijt.

De terreinen en de wijnhuizen zien er allemaal welvarend en luxe uit, maar dat geldt kennelijk niet voor de mensen die er het werk doen. Van de zwarte ober in het hotel hoorden we later ook dat er sinds Mandela wel veel veranderd is maar het minst hier in de omgeving van Stellenbosch. De witte wijnboeren praktiseren nog steeds geen gelijkwaardigheid. De criminaliteit staat vast in verband met de slechte sociale situatie van de mensen en de boosheid daarover. Er is weinig hoop op verbetering en helemaal geen vertrouwen in de huidige president die er 5 vrouwen en 2 maîtresses op na houdt die allemaal met hun kinderen rijkelijk onderhouden worden van het belastinggeld. Zoals de ober zei: hoe kan een man met zoveel vrouwen nog tijd hebben om te regeren?

Stellenbosch zelf is een aardige plaats met een 18^e eeuwse Hollandse atmosfeer en architectuur. Alle eikenbomen geven ook die Hollandse touch. En de namen: dorpsstraat, oude werf, de gereformeerde jongelingenbond, oom samie se winkel, et cetera.

Overnachting in Auberge Rozendal waar een discrepantie opdook tussen de folder en de realiteit. Waar de folder sprak over een wine estate bleek de wijnboer met pensioen en niemand had het werk overgenomen dus de druiven stonden te verdrogen op het land. Er was alleen nog een azijn bedrijfje in werking. Drinkazijn, die we vòòr het diner aangeboden kregen. Gaat wel. Het zou medicinale krachten hebben. Een flinke tegenvaller, speciaal voor de chauffeur was het zwembad, dat ‘unfortunately’ net dezer dagen in reparatie was. We kregen het vermoeden dat dat al heel wat dagen zo was.

Anderzijds ging er ook een speciale charme uit van deze vergane glorie. De kamer was prima verzorgd met veel leuke details zoals bloemen overal. Het bleek dat een zwarte man en zijn vrouw die al 36 jaar in dienst van de wijnboer waren alles regelden en dat deden ze prima. Het diner was geen keuze menu, maar wat we kregen was erg lekker. En de wijn van eigen merk ook. De ober vertelde graag over de situatie in zijn land en had hoop op de toeristen die het bewind een spiegel voor zou houden, want zij zeggen wel altijd ‘sir’ tegen zwarte mensen...

25 maart bergpassen en wildpark

De volgende dag reden we een mooie route naar het noorden. Eerst weer mooie valleien met druivenstokken. Allengs werd het wilder met hogere bergen en spannende bergpassen. Daarna weer een kennelijk heel vruchtbaar gebied met olijf- en vruchtboomgaarden. Zo te zien werd alles door zwarten met de hand geplukt.

Na Ceres is er steeds meer onontgonnen gebied met veel zandstenen rotspartijen. Aan deze westzijde van het Afrikaanse hoogplateau woonden vroeger de bushmen. Na een aantal uren op een onverharde grindweg te hebben gereden komen we aan in het Kagga Kamma Private Game Reserve in het zuiden van de Cederberg Conservancy. Een totaal geïsoleerde verblijfplaats in een indrukwekkend natuurgebied met steppen, bergen en vreemde rotspartijen. Ons slaapverblijf is geheel in stijl in de rotsen gemaakt. Alles is ecologisch verantwoord en het elektrische licht gaat om 22.30 uit en wordt vervangen door kaarslicht om zoveel mogelijk in het stenen tijdperk te blijven. Gelukkig wel goede bedden, zwembaden e.d. De middag bij het zwembad doorgebracht om bij te komen van de rit. Aan het einde van de middag met de wildbewaarder (wij waren de enige deelnemers) in een open 4x4 safari voertuig naar een punt gereden vanwaar de zonsondergang goed te zien was. Daar werd ook een borrel geschonken. En we kregen veel uitleg over natuurfenomenen en de pogingen hier om de natuur ook echt zijn gang te laten gaan. Helaas was nergens wild te zien. We werden wat wantrouwig toen bleek dat er hier nog nooit een luipaard was aangetroffen terwijl dat wel vermeld was. Er bleken alleen voetafdrukken van een luipaard te zijn gezien!

Ook stoorde af en toe de dogmatiek van de gids. Zoals veel bevlogen mensen was er weinig humor te bespeuren. Toen we een colafles aantroffen raakte hij echt van slag: ‘hier breekt mijn hart van’ zei hij. Maar anderzijds had hij ongelooflijk veel kennis en raakten we echt onder de indruk van de onbedorven natuur.

Na een lekker diner (met nog 3 andere gasten, toevallig ook Nederlanders) bij het kampvuur was er ’s avonds nog de mogelijkheid om sterren te kijken met een telescoop wat een belevenis is omdat het firmament hier zo helder is.

26 maart Kagga Kamma

De volgende ochtend maakten we met de jeep een tocht naar een plek waar een aantal muurschilderingen van de bushmen uit de prehistorie geconserveerd waren. Met name trance dansen waren afgebeeld. Interessant.

En gelukkig hebben we op deze tocht toch nog wild gezien: zebra’s, die behoorlijk angstig werden toen ze ons opmerkten. Bontebokken en zwartwildebeest oftewel een gnu met een witte staart. We hebben dus de ‘Big 5’ niet gezien, de leeuw, luipaard, giraffe, nijlpaard en de buffel. Maar gelukkig hoorden we van andere gasten van de QM2 dat zij op andere excursies wel de big 5 zagen maar soms achter tralies. Toch maar weer eens naar Artis.

De terugreis naar Kaapstad was iets te krap gepland waardoor we toch wat angstig waren om de boot te missen. Een lekke band zou fataal zijn. Enfin, net op tijd alles gehaald. En al met al erg blij dat we deze tocht gemaakt hebben. Zuid Afrika willen we heel graag weer terug. Vooral vanwege de natuur, de kleuren en de geuren en niet vanwege de sociaal-politieke verhoudingen. Desmond Tutu heeft daar veel wetenswaardigs over te vertellen. En hij heeft er ook goed aan gedaan door een aantal dagen op de QM2 mee te varen: hij heeft een astronomisch hoog bedrag opgehaald voor zijn sociale projecten in Zuid Afrika.

Ik heb weinig toe te voegen aan het verslag van Annelies op een paar dingen na. Allereerst moet ik mijn opmerkingen over Tutu uit ons vorige verslag wel wat nuanceren. Ik zag zojuist (1 april) zijn toespraak die hij hier hield, herhaald op de boord t.v. Hij begon met een grapje: Hij was in 1996 in Atlanta bij de Olympische Spelen, zat met zijn vrouw in het openbaar vervoer en twee jongelingen kwamen op hem af en vroegen hem om zijn handtekening. Een vrouw die in de buurt zat, volgde onmiddellijk hun voorbeeld, kreeg ook de handtekening, liep vervolgens naar de twee jongens toe en vroeg: “… wie is die man!?”. Hij moest zelf in ieder geval erg om zijn eigen grap lachen en ik ook; hij kan wel relativeren. Hij vertelde verder over de historie van Zuid Afrika (Jan van Riebeek!), over de opkomst en ‘ondergang’ van het apartheidsregime, op een niet wetenschappelijke, maar speelse en ook emotionele wijze waarmee hij erg voor zich innam. Hij sprak over het bloedbad in Sharpville (township) in 1960 (dat onlangs herdacht werd), de opkomst van de antiapartheidsbeweging, de Nobelprijs die hij ontving in 1984, zijn bezoek aan Thatcher in 1987 en de voor iedereen in Zuid Afrika totaal onverwachte verklaring van toenmalig president De Klerk in 1990 waarin deze de afschaffing van de apartheid aankondigde, het toelaten van het ANC en de Communistische partij en, last but not least, de vrijlating van Nelson Mandela. Drie eeuwen van onderdrukking van de zwarte bevolking en dan de eerste verkiezingen in 1994. Tutu vroeg zich af wat De Klerk tot deze opmerkelijke stap bracht en noemde dat de peristrioka van Gorbatsjov en de ontwikkelingen in Europa daarbij mogelijk een rol hebben gespeeld. Tutu was 63 jaar, Mandela 74 toen zij voor het eerst hun stem konden uitbrengen en onze 18-jarigen weten straks op 9 juni als het ware niet beter. Hoe ver ligt dat nou helemaal achter ons? Tutu roemde de verdiensten van Mandela (geen vergelding maar verzoening), maar had zijn reserves bij Mbeki (‘his peculiar views about HIV and AIDS’) en Zuma. Hij bedankte het publiek (als pars pro toto voor de internationale gemeenschap) voor de geweldige steun uit het buitenland en het doorzetten van de boycots destijds. Er is veel veranderd maar er is nog steeds armoede, grote werkloosheid, criminaliteit en corruptie. Maar ook: de coach van het nationale rugbyteam De Springbokken is zwart en de speler van het jaar eveneens. Er is nog een lange weg te gaan, veranderingen gaan langzaam (zoals wij ook in Stellenbosch merkten). Maar wat is Zuid Afrika een fantastisch land, de natuur is overweldigend van schoonheid en het ruikt er zo lekker. Het nodigt uit meer te weten/lezen over de politieke en sociale ontwikkelingen. En Tutu mag toch wel blijven.

Ja, en verder wordt het ‘links rijden’ in een ander land, met alles andersom behalve de rem en het gaspedaal, als potentiële stressor, ernstig onderschat. Het duurde even voordat ik, als ik wilde afslaan, niet meer de ruitenwissers aanzette, maar het knipperlicht en bij de rotondes rechts voorrang gaf ipv van links; alles was toch andersom? Er zijn, althans voor zover mij nu bekend, door mijn toedoen geen doden gevallen. Als je net zo’n beetje alles door begint te krijgen na een dag of drie, ga je al weer weg. Voor die grindweg van 35 km zou je graag een terreinwagen gehad hebben, maar ‘onze’ Toyota Corolla deed het verder prima en we konden hem onbeschadigd en net op tijd weer inleveren in Cape Town. In Stellenbosch zagen we overigens, toen we verkeerd gereden waren, dat Ernie Els, als het met golfen niet meer wil lukken (maar hij schijnt nu juist zijn hoogtijdagen te beleven?), zich financieel geen zorgen hoeft te maken gezien zijn gigantische wijnproductiebedrijf.

30 maart Sint Helena

Sint Helena is een klein Engels eilandje midden in de Zuid Atlantische oceaan. Het is niet voor niks dat Napoleon in 1815 hierheen verbannen is want het is nog steeds erg afgelegen en moeilijk bereikbaar (en dus ook moeilijk om te ontsnappen).

Er is geen vliegveld en het is dus alleen toegankelijk vanaf de zee. Er is maar 1 pier en de bootjes van de QM2 konden dus ook maar één voor één aanleggen. Dat kost dus tijd.

Wij zijn inmiddels bedreven in dit soort dingen en hebben de zaken rustig een boekje lezend vanaf onze hut afgewacht.

Sint Helena is een lieflijk eiland en geweldig wandelgebied met een interessante semi tropische vegetatie. Er is nauwelijks vlak land, hoge rotsachtige bergen en diepe vaak erg groene valleien. Toeristisch zal het hier nooit echt worden want er zijn geen stranden. De mensen (4000) leven van visvangst en koffieplantages.

We hebben wat rondgelopen door Jamestown, waar we aankwamen. Een kleine plaats ingeklemd tussen twee bergen in. Niet ongevaarlijk want er komen soms stukken rots naar beneden. Geld om eea te repareren heeft de Engelse regering er kennelijk niet voor over. We zijn per taxi naar het onderkomen destijds van le pétit géneràl gegaan. Na zijn ontsnapping van Elba en het verlies bij Waterloo is hij met zijn staf hierheen verbannen. Een erg mooie en goed gelegen locatie! Geen straf om daar te mogen verblijven leek ons.